10.Sınıf Türk Edebiyatı Test 2

1."Türkiye" sözcüğünün "Türkiye, sizinle gurur duyuyor." cümlesindeki kullanışına benzer bir kullanımı, aşağıdakilerin hangisinde vardır?        

A)Bursa, yeşilliğiyle tanınan bir kenttir.

B)Ülkemizde en fazla turist Antalya'ya gelmek­tedir.

C)Konya, tahıl üretiminin yüksek olduğu bölge­lerden biridir.

D)Ankara, dış politikada daha aktif olacağının sinyallerini verdi.

E) Samsun'daki Atatürk Heykeli sanatsal açıdan da çok değerlidir.

Bülbül Selamı sabahı kesti seherden

Gülün şikayeti viran bahçelerden.

2. Yukarıdaki dizelerde altı çizili sözcüklerle hangi sanat yapılmıştır?

A) Kinaye                   

B) Hüsn-i Talil              

C) Tenasüp                                                       

D) Tevriye                       

E) Telmih

Bu ıslıkla uzayan, dönen kıvrılan yollar                      

Uykuya varmış gibi görünen yılan yollar

3. Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangi­si söylenebilir?                                                    A)"yollar" sözcükleriyle cinaslı kafiye yapılmış­tır.             

B)Zengin kafiye ve sözcük hâlinde redif kullanıl­mıştır.                                                                         

C)"-an yollar" redif olarak kullanılmıştır.               

D)"-ıl" sesleri ile tam kafiye yapılmıştır.              

E) Tam kafiye ve redif bulunmaktadır.                 

Akşam olur, kuşlar konar dallara                 

Susamış yıldızlar iner göllere                                       

4. Yukarıdaki dizelerde yer alan altı çizili sözde edebi sanatlarından hangisi vardır?                    

A)tariz

B)istiare

C)tekrir

D)teşbih

E)tevriye        

5.Destanlarla ilgili olarak verilen aşağıdaki bil­gilerden hangisi yanlıştır?                          

A)Alp Er Tunga'da Saka hükümdarının kahra­manlıkları anlatılır.                                                B)Şu'da Saka hükümdarının Büyük İskender'le mücadeleleri anlatılır.

C)Ergenekon'da Türklerin Ergenekon denen bir vadiden, demir dağı eriterek çıkışları anla­tılır.

D)Bozkurt'ta Uygurların bir dişi kurttan türeyişi anlatılır.

E)Oğuz Kağan'da Hun hükümdarı Mete'nin kahramanlıkları, ülkesini oğulları arasında bölüştürmesi anlatılır.                                 

6.Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi edebiyatı için söylenemez?

A) Hece ölçüsüyle söylenmiştir.                                

B) Nazım birimi dörtlüktür.                                         

C) Çoğunlukla yarım uyak kullanılmıştır.

D) Ölüm, doğa güzelliği, insan sevgisi, kahramanlık gibi konular işlenmiştir

E) Şairler, son dörtlükte mahlaslarını söylemiştir.  

Millet vicdanında derin izler bırakan tarih ve toplum olaylarının kuşaktan kuşağa aktarılarak olağanüstü nitelik kazanıp daha sonra bir ozan tarafından derlenmesiyle oluşan türe… denir.

7. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A ) Masal                 

B ) Yapma destan    

C ) Doğal destan     

D ) Halk hikâyesi         

E ) Efsane    

8. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet etkisindeki Türk destanlarından değildir?
A) Satuk Buğra Han        

B) Danişment Gazi

C) Battal Gazi                  

D) Edige        

E) Oğuz Kağan Destanı           

Öyle hesapsız coştuğum olur sanırım 
Mektepten henüz çıkmışım yaşım yirmi bir
Kurduğum düşü gerçek etme gücü bendedir 
Ama nerde! H er bahar şaşmadan aldanırım
9.Bu dörtlükteki uyak düzeni ve çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çapraz uyak – tam uyak                                   

B) Düz uyak – yarım uyak                                       

C) Sarma uyak – tam uyak                                     

D) Sarma uyak – zengin uyak     

E) Çapraz uyak – zengin uyak 

10.“Derviş, mürşit, tecelli, çile, sûfi” kavramları hangi düşünceyi yansıtmaktadır?
A)Bilimsel düşünceyi     

B)Tasavvufi düşünceyi
C)Felsefi düşünceyi      

D)Dünyevi düşünceyi         

E)Beşeri düşünceyi

11. Mutasavvıf şairlerin şiirlerinde “Allah” anlamına gelen sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A)Âşık          

B)Kadeh         

C)Maşuk                             
D)Sâki            

E)Meyhane

12. İslâmiyet öncesi Türk Edebiyatında, eski Türklerin ölenler için düzenledikleri …………………….. törenlerinde okunan yas şiirlerine ……………. denmiştir. Bunlar Halk edebiyatındaki………………………… ve Klâsik edebiyattaki …………………. türlerinin ilk örnekleri sayılır.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Sığır-yuğ-mersiye-ağıt 

B)Yuğ-sagu-ağıt-mersiye

C)Yuğ-sagu-ağıt-methiye

D)Yuğ-ağıt-sagu-sav

E)Şölen-ağıt-sagu-gazel

13. Aşağıdakilerden hangisi “gazel”in özelliklerinden değildir?
A)Bu şiirlerde daha çok sevgi, aşk konuları işlenir.

B)Beyit ve aruz ölçüsü vardır.
C)Uyak düzeni aa, bb, cc …. şeklindedir.

D)Arapça, Farsça kelimeler kullanılır.
E)Anadolu’da ilk kez gazel yazanlardan biri Hoca Dehhani’dir.

14. On birinci yüzyılda yazılan ilk İslami eserlerdendir. Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan eser Türkçe’nin ilk gramer kitabıdır. Sözlü eserlere ulaştığımız kaynak bir kitaptır. Kaşgarlı Mahmut’un bu eseri yazmasındaki amacı Araplara Türkçeyi öğretmektir.”

Burada adı geçen eser aşağıdakilerden hangisidir?    
A) Muhakemetü’l Lügateyn

B) Risaletü’n Nushiyye

C) Divan-ı Hikmet

D) Mesnevi
E) Divan-ı Lügatit Türk

15. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır?
A) Kutadgu Bilig Türk Edebiyatında ilk mesnevidir.
B) Atabetü’l Hakayık “Hakikatlerin Eşiği” anlamına gelir.
C) Dini – tasavvufi konular hem divan edebiyatında hem de halk edebiyatında ele alınır.
D) Divan-ı Hikmet edebiyatımızda ilk siyasetnamedir.
E) İslami dönem eserlerinde hem aruz hem de hece ölçüsü kullanılır.     

16. Türk lehçeleriyle ilgili aşağıdaki değerlendir­me­lerden hangisi doğru değildir?

A)  XI. yüzyıldan sonra Oğuzca Anadolu, Azer­beycan, İran'da geniş bir alana yayılır.

B)  Oğuzca ilk ürünlerini on üçüncü yüzyılda verir.

C)  Osmanlı egemenliğinin başlamasıyla Oğuzca, Anadolu ve Azeri lehçelerine ayrılır.

D)  İlk İslamî ürünler Azeri lehçesiyle verilir.

E)  Anadolu Türkçesi Halk, Divan edebiyatı olmak üzere iki koldan oluşumunu sürdürür.

17. Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyat'ın özelliklerinden biri değildir?

A)  Uyak, yarım uyaktır; cinaslardan, rediflerden yararlanılır.

B)  Bu veriler anonimdir.

C)  Başlangıçta söyleyeni bilinse de zamanla bu ürünler, halkın ortak malı olur.

D)  Aşk, tabiat, yiğitlik konularında söylenmiştir.

E)  Düz yazıyla önemli ürünler verilir.

    

Kutadgu Bilig'den sonra Hakaniye Türkçesi ile yazılmış ikinci önemli eserdir, manzumdur. On ikinci yüz­yılda verilen bu eser, kişinin İslam inançları çerçe­vesinde, terbiyesini, eğitim - öğretimini işleyen bir ahlâk kitabıdır."

18. Bu parçada sözü edileneser ve yazarı aşağıda­kilerden hangisidir?

A)  Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip

B)  Risaletü'n Nushiyye - Yunus Emre

C)  Divan ü Lügat'i Türk - Kaşgarlı Mahmut

D)  Atabetü'l Hakayık - Edip Ahmet

E)  Divan - ı Hikmet - Ahmet Yesevi

19. 'Divan ü Lügatit Türk' için yapılan aşağıdaki açık­lamalardan hangisi doğru değildir?

A)  Tarih, coğrafya, dilbilim, edebiyatı ilgilendirdiği

B)  300'e yakın atasözü, 240 kadar şiir örneği bu­lundurduğu

C)  Oldukça güzel beyit, dörtlük, hikmet, seci ör­nekleri verdiği

D)  15. yüzyılın en önemli eserlerinden biri olduğu

E)  İslami inancı yaymaya çalıştığı

20. Aşağıdakilerden hangisi 'Kutadgu Bilig'in bir özelliği değildir?

A)  Dört kişi arasında geçen 'diyaloglu' bir sahne oyununa benzer.

B)  Hükümdar, vezir, vezirin oğlu ve zahit (sofu) dört temsilciden başka ikinci dereceden insan­lara da rastlanılır.

C)  Hükümdarı övmek amacıyla yazılmıştır.

D)  Dört kişilik konuşturularak ideal insan ve dev­letin nasıl olması gerektiği vurgulanır.

E) Yöneten, yönetilenlerin görevleri belirtilir.

Evleri var hâne hâne

Benleri var dâne dâne

Saramadan kâne kâne

Görmedin mi ah civan Aliş’imi

21. Yukarıdaki dörtlük ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) 8’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B) a a a b şeklinde kafiyelenmiştir.

C) Zengin kafiye kullanılmıştır.

D) Redif kullanılmıştır.

E) “Kana kana” söyleyişi kafiye için “kâne kâne” olmuştur.

Susamış topraklar gibi gönüller

Tükenmiş, yok olmuş, nerde sevgililer?

22. Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cinas            

B) Teşbih   

C) Telmih    

D) Tevriye     

E) Tariz

Seni seven âşık neylesin malı

Yumdukça gözünden döker mercanı

23. Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İstiare          

B) Mecaz-ı Mürsel        

C) Telmih

D) Teşhis                     

E) Teşbih

24. Oluşumunu halen sürdürmekte olan destan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Oğuz Kağan                         

B) Kalevala

C) Manas                                 

D) Çılgın Orlanda

E) Ramayana

25. Yuğ töreninde söylenen ağıtlardır. Ölenin ardın­dan, onun ölümünden duyulan acıları anlatmak için söylenir; çoğunlukla ölenin kahramanlıklarını, er­demlerini anlatan bu şiirde ölçü, hece ölçüsü; na­zım birimi dörtlüktür."

Yukarıda sözü edilen nazım türü aşağıdakiler­den hangisidir?

A)  Koşuk             

B)  Sav        

C)  Destan            

D)  Sagu

E)  Nefes

26.'Sözlü edebiyat' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 'Ozan, oyun, kam, baksı, şaman' adı verilen kişilerce 'kopuz' denilen çalgı eşliğinde söy­lendiği

B) Bu dönem ürünlerinin koşuk, sagu, sav, des­tanlar olduğu

C) Av törenlerinde (sığır), genel eğlencelerde (şölen), yas törenlerinde (yuğ) üretildiği

D) Yazının kullanılmadığı dönemlerden süregel­diği

E) Bu verilerin yazarının kişiselliğini yansıttığını

Alp Er Tunga öldü mi        Alp Er Tunga öldü mü

Issız ajun kaldı mu          Kötü dünya kaldı mı

Özlek öcin aldı mı           Felek öcünü aldı mı

Emdi yürek yırtılır           Şimdi yürek yırtılır

27. Yukarıdaki dörtlükten, aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Türünün sagu olduğu

B) Hece ölçüsüyle söylendiği

C) Sözlü ürünler dönemi özelliklerini yansıttığı

D) Arapça, Farsça sözcüklere rastlandığı

E) Uyak, rediften yararlanıldığı

28.Aşağıdakilerden hangisi 'doğal destan'ın özellik­lerinden biri değildir?

A) Manzumdur.

B) Anonimdir.

C) Yer, zaman, olay bütünselliği içinde öykülenir­ler.

D) Kişiler, olağanüstü özelliklere sahiptir.

E) Destanlarda mitolojik unsurlara yer yoktur.

29."Sevgi, doğa, yiğitlik gibi konuların işlendiği şiirler­dir. Törenlerde kopuz eşliğinde söylenir. Dörtlük­lerden oluşur. Hece ölçüsünün kullanıldığı bu şiir­ler, koşmayı andırır."

Yukarıda sözü edilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Sagu                         

B)  Koşuk

C)  Sav                 

D)  Destan

E)  Deme    

30. "Göktürk yazıtları" için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Bu yazıtlar edebiyat kadar tarih, sosyoloji, et­nografya için de önemlidir.

B) Göktürk yazıtları, ilk yazılı ürünler olarak de­ğer­lendirilir.

C) Yazıtlarda 'söylev' özellikleri daha belirgindir.

D) Uygur Türkçesinin tüm incelikleri görülür yazıt­larda.

E) Türklerin o günkü yaşamını yaratan canlı bel­gelerdir.

1.D	16.D
2.C	17.E
3.B	18.D
4.B	19.D
5.D	20.C
6.E	21.D
7.C	22.B
8.E	23.A
9.C	24.C
10.B	25.D
11.C	26.E
12.B	27.D
13.C	28.E
14.E	29.B
15.D	30.D