11. SINIF DİL VE ANLATIM TEST 1

1.   'Anı'yı, özyaşam öyküsünden ayıran en belirgin özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Anıda yazarın yaşananı abartmadan vermesi
B)  Anının sanatsal amaçtan çok yaşama tanıklık etmesi
C)  Anıdan çıkılarak dönemin yargılanabilmesi
D)  Anıların daha içtenlikli olması
E)  Anıda yazarın başkalarından da söz etmesi

2.   Mektup biçiminde yazılmış eserleri, yazarlarıyla veren aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru değildir?
A)  Roman: Handan - Hüseyin Rahmi Gürpınar
B)  Gezi: Hac Yolunda - Cenap Şahabettin
C)  Eleştiri: İrfan Paşaya Mektup - Namık Kemal
D)  Röportaj: Romanya Mektupları - Ahmet Rasim
E)  Deneme: Okuruma Mektuplar - Nurullah Ataç

3.   'Eleştiri' için aşağıdakilerden hangisi söylene­mez?
A)  Eleştirinin kuramsallaşması, uzun bir tarihsel dönemi gerektirmiştir.
B)  Eleştiriyle, bilimsel gelişmeler birbiriyle özdeş­tir, denebilir.
C)  Dönemin bilimsel düzeyi, eleştiriyi de belirler.
D)  Edebiyatın ne olduğu sorusuna verilen yanıt, eleştiriyi de temellendirir.
E)  Türk edebiyatında, eleştirinin ilk örneklerine Cumhuriyet'te rastlanır.
 
4.   "Meşrutiyetten sonra günlük gazetelerde görül­meye başlanır. Bu türün örneklerini Ahmet Rasim verir. Söyleşi, deneme türlerinin rahat anlatımın­dan yararlanır. Yüzeyseldir. Anlatımı öz­nel'dir. Bu yüzden ben, biz sözlerine sık sık rast­lanılır."
Yukarıda sözü edilen yazı türü aşağıdakiler- den hangisidir?
A) Makale         

B) Deneme      

C) Fıkra

D)  Eleştiri        

E)  Söyleşi

5.  Aşağıdakilerden hangisi 'deneme' türünün özelliklerinden biri değildir?
A)  Kesin yargılara varmadan kişisel görüşler an­latılır.
B)  Ele alınan konuda düşünme amaçlanır.
C)  Düşünce belli bir sona götürülür, iletiye dönüş­türülür.
D)  Her konuda yazılabilir, konuları sınırlanamaz.
E)  Düzensiz gibi görünse de bir içsel bütünlüğü vardır.
 

6.  "Düzyazıyla verilen önemli bir edebiyat türüdür. Yaşanmış, yaşanabilir olayların anlatımı olarak ta­nımlanır. İnsanların serüvenlerini, iç dünyalarını, bulundukları toplumsal konuma bağlayarak anla­tan eserlerdir."
Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakiler­den hangisi olabilir?
A)  Roman                          

B)  Deneme
C)  Söyleşi                          

D)  Günlük
E)  Makale

7. "Gerçekleri, tasarıları, bir olayı anlatan yazı türü. Kimilerine göre küçük bir roman. Masal, destan, halk hikayelerinin yerine geçen bu türde olay tek boyutlu, kısadır. Kişiler azdır. Yaşamın bir yönü sı­nırlanmış durumları verirler."
Yukarıdaki sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?
A)  Roman                          

B)  Öykü
C)  Fıkra                             

D)  Deneme
E)  Günlük

8.  Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal'in eleşti­rilerinden biri değildir?
A)  Lisan - ı Osmaninin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazatı Şamil'dir.
B)  Şiir ve İnşa
C)  Bahar - ı  Daniş Mukaddimesi
D)  Tahrib - i Harabat
E)  Mukaddime - i Celal

9.  Aşağıdakilerden hangisi bir olay çerçevesinde gelişen yazı türlerinden biri değildir?
A) Tiyatro      

B) Roman     

C)Öykü

D) Masal       

E) Biyografi

10.   Yazarla, anı türünden eserini birlikte veren bu eşleştirmelerden hangisi doğru değildir?
A)  Boğaziçi Yalıları - Refik Halid Karay
B)  Magosa Hatıraları - Namık Kemal
C)  Şehir Mektupları, Falaka - Ahmet Rasim
D)  Saray ve Ötesi, Kırk Yıl - Halit Ziya Uşaklıgil
E)  Çankaya - Falih Rıfkı Atay

11.  Aşağıdakilerden hangisi 'biyografi'nin (yaşam öyküsü) özelliklerinden biri değildir?
A)  Kişinin yaşamını konu alan yazılardır.
B)  Yazarın yaşamını yer, zamana bağlayarak ve­renler 'klasik biyografiler' dir.
C)  Kişiyi çağı içinde ayrıntılı anlatıyorsa, anlatım biçimine göre 'monografi' ya da 'biyografik ro­man' adını alır.
D)  Monografiler eleştirel olabilir.
E)  Birinin ölümü nedeniyle yazılan biyografiler güvenilir kaynaklardır.

12. "Bir yazış, anlatım biçimi olarak görülür. Anlatılmak istenenin, bir konu ya da düşüncenin başkasıyla konuşurmuş gibi verildiği yazı türüdür."
Sözü edilen bu yazı türü aşağıdakiler- den han­gisidir?
A) Deneme   

B)Eleştiri     

C) İnceleme      

D) Söyleşi    

E) Özdeyiş

13.   Aşağıdakilerden hangisi fikir yazısı değildir?
A) Eleştiri          

B) Fıkra       

C) Makale
D) Deneme       

E) Anı

14. Aşağıdakilerden hangisi "Deneme"  türünün özellikleri arasında sayılamaz?
A) Konu sınırlaması yoktur.
B) Yazar kendi duygu ve düşüncelerini ortaya koyar.
C) Ortaya konan düşüncelerde bilimsel kesinlik aranmaz.
D) Gazete ve dergi yazısıdır.
E) Güncel olaylar üzerine yazılan günübirlik yazılardır.

15. Herhangi bir konuyu nesnel açıdan alıp bilimsel bir tavırla inceleyen gazete ve dergi yazılarıdır. Bilgi vermek, bir düşün- ceyi savunmak amacını güder. Ayrıntılı bir biçimde, kanıtları belgelere bağlanarak geniş halk kitlesine sunulmaya çalışılır, doğrular. Amacına ters düşeceğinden sanatlı anlatımdan kaçılarak açıklığa önem verilir bu yazılarda.
Yukarıda özellikle belirtilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A)Makale        

B)Fıkra        

C)Deneme  

D)Öykü          

E)Anı

16. Yazık ki bu, üstünde en fazla titizlikle çalıştığı belli olan eserinde, daha öncekilerin çizgisi altına düşmüş. Bu başarısızlığın nedeni de, gereçlerini işleyişindeki güçlülük ya da güçsüzlükten çok, sorunu, yani romanın kurallarını ve yerli roman yazarının yolunu ele alışında bazı açmazlara girmesi. Romanın tasarlanışı ve kuruluşu, yazarın yazarlık gücünü de iyice azaltıyor.
Bu parçayı geliştirip sürdüren bir yazının türü için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A)Eleştiri         

B) Fıkra          

C) Söyleşi
D) Makale        

E) Deneme

17. Aşağıdakilerden hangisi anlatmaya dayalı bir metin türüdür?
A) günlük
B) tiyatro
C) masal
D) röportaj
E) mülakat

18. Kişi, zaman, mekân ve olay unsurları çevresinde oluşan edebi metinlere…………denir.
Yukarıdaki noktalı yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmelidir?
A) Tarihi metin
B) Bilimsel metin
C) Kişisel hayatı konu alan metin
D) Felsefi metin
E) Olay çevresinde oluşan metin

19. Aşağıdakilerden hangisi öğretici bir metin değildir?
A) öykü
B) makale
C) deneme
D) eleştiri
E) anı

20. Birbirinden uzakta bulunan kişi ya da kurumların arasında haberleşmeyi sağlayan yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) anı
B) öykü
C) tiyatro
D) mektup
E) haber yazısı

21. Bir edebi eser aşağıdakilerin hangisinden en az etkilenir?
A) Sosyal hayattan
B) Kullanılan araçlardan
C) Siyasal gelişmelerden
D) İktisadi yaşamdan
E) İnanç hayatından

22. Aşağıdakilerden hangisi bir edebi eser için söylenemez?
A) Döneminin siyasi ve tarihi şartlarından etkilendiği
B) Toplumsal problemlere ayna tuttuğu
C) Tarihle ilgili bir belge olarak kullanıldığı
D) Döneminin insan ve toplum psikolojisinin yansıttığı
E) Edebiyatın geçmiş ürünlerinden etkilendiği

23.  I. Divan edebiyatında şairleri ve onların hayatlarını anlatan eserlere "tezkire" denir.

II. Eski çağlarda gezilip görülen yerlerin doğal ve  tarihi güzellikleri ile ilgi çekici değişik yerlerin edebi bir üslupla anlatıldığı yazılara "seyahat­name" denir.

III. Yazarın herhangi bir konudaki düşüncelerini serbestçe kendisiyle konuşuyormuşçasına anlattığı yazı türüne "sohbet" denir.

IV. Edebiyat, sanat, siyaset, ticaret gibi alanlarda başarılı olmuş insanların hayatlarını, eserlerini, başarılarını anlatan inceleme yazılarına "biyo­grafi" denir.

V. Bir kişi kendi hayatıyla ilgili ilginç kesitleri, özellikleri kendisi yazarsa buna "otobiyografi" denir.

Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangi-sinde tanımlanan tür ile ilgili yanlış bir bilgi bulun­maktadır?

A)I.      B) II.       C) III.     D) IV.     E)V.

24. I. Yazarın, herhangi bir konuda duygu ve dü­şüncelerini okuyucuyla konuşuyormuş gibi samimi bir üslupta anlattığı yazı türüdür.

II. Bir topluluğa belli düşünceleri aşılamak, o topluluğu etkileyip coşkulandırmak amacı ta­şıyan güzel ve etkili konuşmaya denir.

III. Edebiyatçıların yazdığı ve edebiyat tarihi açı­sından önemli özellikler taşıyan mektuplara denir.

Yukarıda tanımlan verilen yazı türleri aşağı- dakilerin hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?

A) Anı - deneme - fıkra

B) Sohbet - nutuk - edebi mektup

C) Günlük - söyleşi - röportaj

D) Deneme - söylev - edebi mektup

E) Sohbet - deneme – nutuk

25. Aşağıdakilerden hangisi bir olay çerçevesinde gelişen yazı türlerinden biri değildir?

A) Tiyatro             

B) Roman          

C)Öykü      

D) Masal               

E) Biyografi

26. Aşağıdakilerden hangisi, "fıkra" ile "makale"nin ortak özelliklerinden biridir?

A) Düşüncelerini kanıtlama

B) Nesnel davranma

C) Gazete yazısı olma

D) öznel davranma

E) Güncel konulan işleme

27. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur?

A) ... olmuş ya da olması muhtemel olayları ilgi çekici bir şekilde anlatan uzun edebi yazılar­dır. (Roman)

B) Bir kişinin günlük yaşamından edindiği izle­nimleri aynı gün içinde tarih belirtilerek ka­leme almasına... denir, (günlük)

C) Yazarın herhangi bir konuda kesin yargılara varmadan kişisel görüş ve düşüncelerini ser­bestçe anlattığı yazı türüne... denir, (deneme)

D) ... günlük olayların yazarın kişisel bakış açı­sıyla ele alındığı gazete ve dergi yazısına denir. (Makale)

E) Bir konuyla ilgili olarak bir veya daha fazla ki­şiyle soru - cevap şeklinde gerçekleştirilen görüşmelere... denir, (mülakat)

28. Ünlü kişilerin yaşamlarını ve eserlerini tanıtan ya­zılara "..." denir. Divan edebiyatında şairleri tanıt­mak amacıyla yazılan ……..ler, bu türün en eski şekilleridir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) biyografi, tezkire

B) otobiyografi, münşeat

C) eleştiri, siyer

D) divan, tezkire

E) güldeste, cönk

29. Aşağıdakilerin hangisinde sözü edilen türle karşısında verilen eser arasında uygunluk yoktur?

A) Makale - Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi -Şinasi

B) Deneme - Beş Şehip - A. Hamdi Tanpınar

C) Fıkra - Bize Göre - Ahmet Haşim

D) Tiyatro - Abbas Yolcu - Attila ilhan

E) Roman - Don Kişot - Cervantes

30.(I) Yazarın özgürce seçtiği bir konuda kesin yargı­lara varmadan kendi görüşlerini anlattığı düzyazı türüne denir. (II) Yazar düşüncelerini kendi kendi­siyle konuşuyormuşçasına içten, edebi bir üs­lupla kaleme alır. (III) Bu tür, edebiyatımıza Tanzimat edebiyatı döneminde girmiştir. (IV) Fran­sız edebiyatçı Montaigne, 16. yüzyılda bu türün ilk örneklerini vermiştir. (V) Deneme türünün Türk edebiyatındaki en başarılı temsilcisi Nurullah Ataç'tır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi­sinde "deneme" ile ilgili bilgi yanlışı vardır?

A)I.       B) II.     C) III.     D) IV.   E)V.

31. I. Bir eserin, yazarın üslubunu, değerini ortaya koyarak değerlendiren yazılara denir.

II. Yazarın seçtiği bir konuda kişisel düşüncele­rini konuşma havası içinde anlattığı yazı tü­rüne denir.

III. Sanatçı, devlet adamı, bilim adamı gibi ünlü bir kişinin kendi yaşamını anlattığı yazı türü­dür.

IV. Daha çok bilimsel konularda bir düşünceyi ileri sürmek, kanıtlamak için yazılan yazılardır.

Aşağıdaki yazınsal türlerden hangisi bu açık- lamalardan hiçbiriyle ilgili değildir?

A) Makale      

B) Fıkra              

C) Eleştiri

D) Deneme    

E) Otobiyografi

32. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım veya açıklama yanlış olur?

A) Cervantes'in "Don Kişot" adlı yapıtı modem anlamda ilk... sayılır. (roman)

B) A.Mithat Efendi'nin "Letaif-i Rivayat" adlı eseri Türk edebiyatında Batılı anlamdaki ilk... sayılır. (öykü)

C) Şinasi'nin Tercüman-ı Ahval gazetesinde yaz­dığı "Mukaddime"... türünün ilk örneği sayı­lır. (fıkra)

D) Montaigne'in "Denemeler" adlı eseri,... türü­nün ilk örneği sayılır. (deneme)

E) Babür Şah'ın "Babürname" adlı eseri Türk edebiyatında ... türünün en eski örneği sayı­lır. (anı)

33. (I) Gezginlerin gezip gördükleri yerlerle ilgili yazı­larına "seyahatname" denir. (II) Gezi yazılarında gezilip görülen yerlerin tarihi yerleri, doğa güzel­likleri, yaşam ve kültürleri hakkında geniş bilgiler bulunur. (Ill) Dünya edebiyatında Venedikli Marco Polo, Arap seyyahı İbn-i Batuta akla ilk gelen gezginlerdir. (IV) Evliya Çelebi, edebiyatımızda bu türün en önemli temsilcisidir. (V) "Nurullah Ataç, Salah Birsel" Türk edebiyatında gezi yazıları ile tanınmışlardır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi­sinde bilgi yanlışı vardır?

A)I.       B) II.     C) III.     D) IV.   E)V.

34. (I) Makale türünün edebiyatımızdaki ilk örneği Şi­nasi'nin Tercüman-ı Ahval'de yazdığı "mukaddime" (önsöz)dir. (II) Daha çok bilimsel konularda konuyu kesin bir sonuca bağlayan nesnel nitelikli yazılara denir. (III) Bu tür, gazete ile doğmuş ve gelişmiş bir türdür. (IV) Özellikle güncel konuların işlendiği bir yazı türüdür. (V) Anlatım yalın, yoğun ve nesnel olup sanat amacı güdülmez.

"Makale" türünün anlatıldığı bu parçanın hangi cümlesinde bir bilgi yanlışlığı vardır? 

A)I.       B)II.     C) III.     D)IV.   E)V.

I. Bir kişinin başından geçen, tanık olduğu ya da duyduğu olayları anlattığı yazı türüne denir.

II. Yazarın özgürce seçtiği bir konu üzerinde kesin yargılara varmadan kendi düşüncelerini anlattığı düzyazı türüne denir.

III. Herhangi bir kişi, olay, yapıt üzerindeki tek bir yöne ait araştırmaya dayalı inceleme eserle­rine denir.

35. Yukarıda verilen özellikler sırasıyla aşağıdaki yazı türlerinden hangilerine aittir?

A) Fıkra - Deneme - Makale

B) Anı - Deneme - Monografi

C) Eleştiri - Biyografi - Günlük

D) Makale - Deneme - Anı

E) Biyografi - Fıkra - Gezi

  

I. Fıkra

II. Deneme

III. Sohbet

IV. Eleştiri

36.Yukarıda verilen türler için aşağıdaki-lerden hangisi ortak özellik olarak söylenemez?

A) Batı'dan alınan türler olmaları

B) Öznel görüşlerin ağırlıkta olması

C) Gazetecilikle birlikte doğmaları

D) Ele alınan konuların kanıtlanmaması

E) Günübirlik, güncel konulan işlemeleri

37. Gazeteyle gelişen ve toplumu ilgilendiren her­hangi bir konuda konunun uzmanı veya ünlü kişi­lerle yapılan görüşmelerdir. Mülakat yazan nesnel bir bakış açısıyla konuşmaları olduğu gibi aktarır. Soru - cevap yönteminin ağırlıklı olarak kullanıl­dığı bu türde yazar, konu ile ilgili film, fotoğraf ve grafiklerden yararlanarak eserini zenginleştirebilir.

Bu parçada sözü edilen yazınsal tür aşağıda­kilerden hangisidir?

A) Deneme       

B) Fıkra         

C) Söyleşi

D) Röportaj       

E) Gezi yazısı

38. Edebiyat ve sanat eserini çeşitli yönleriyle incele­yip açıklamak, sanat eserinin anlaşılmasını sağ­lamak veya onu olumlu-olumsuz yönleriyle değerlendirmek amacıyla yazılan yazılara denir. Yazarın esere bağlı kalması, yapıta ve sanatçıya önyargıyla yaklaşmaması, değişmeyen kural ve il­kelerle hareket etmesi bu türün değerini ve güvenirliğini artıracaktır. Namık Kemal'in "Tahrib-i Harabat" adlı eseri ilk örnektir. Muallim Naci, Recaizade Ekrem, Hüseyin Cahit ve Nurullah Ataç akla ilk gelen önemli sanatçılardır.

Bu parçada açıklanan yazı türü aşağıdakiler­den hangisidir?

A) Biyografi          

B) Eleştiri      

C) Fıkra          

D) Sohbet            

E) Mektup

39. I. Yazar düşüncelerini kendisiyle konuşuyormuş gibi içten kaleme alır.

II. Bir kişinin yaşadıklarını duygu ve düşüncele­rini hemen kaleme almasıyla oluşan yazı tü­rüne denir.

III. Güncel konulan öznel bir bakışla yorumlaya­rak yazdığı kısa gazete, dergi yazısında denir.

IV. Bir haberi, dileği, durumu ve düşünceyi birine iletmek amacıyla yazılmış yazılara denir.

Aşağıdaki yazınsal türlerden hangisi bu açık­lamalardan hiçbiriyle ilgili değildir?

A) Günlük          

B) Deneme         

C) Fıkra       

D) Röportaj        

E) Mektup

40. Aşağıdakilerden hangisi, "sohbet" yazı türünün bir özelliği değildir?

A) Yazar kendisiyle konuşuyormuş gibi yazar.

B) Okuyucuya sorular yöneltilir ve cevap verilir.

C) Karşılıklı konuşma havası içinde yazılır.

D) Güncel konular günlük konuşma dili ile aktarılır.

E) Cana yakın, kolay anlaşılır bir anlatımı vardır.

               CEVAP ANAHTARI

1. D	9.E	17. C	25. E	33.E
2. A	10. A	18. E	26. C	34.D
3. E	11. E	19. A	27. D	35. B
4. C	12. D	20. D	28. A	36. E
5. C	13. E	21. B	29. D	37. D
6. A	14. E	22. C	30. C	38. B
7. B	15. A	23. C	31. B	39. D
8. B	16. A	24. B	32. C	40. A